Obezite ya da obezite olarak bilinen, kronik bir sağlık durumudur ve günümüzde sık görülen bir sağlık sorunudur. Obezite ile ilişkili olan problemler ve komplikasyonlar son günlerde çok fazla dikkat çekmektedir. Bu makalede, obezite nedenleri ve sonuçları tartışılacaktır.
1. Obezite Tanımı ve Epidemiyolojisi
Obezite, vücut yağ oranının yüksek olması ya da kandaki şeker, kolesterol ve trigliserit seviyelerinin yüksek olmasıyla tanımlanan bir sağlık sorunudur. Bununla birlikte, belirli hastalıkların özellikleri de diğer bazı durumlarda obeziteyi belirleyebilir. Mundlak tarif etmek gerekirse, obezite, vücudun makul enerji kullanımının aritmetik olmayan tipik bir oranda arttığı zaman ortaya çıkar.
Obezite sıklığı, tüm dünyada son yirmi yıllık süreçte hızlı bir biçimde artış gösteriyor. Tüm dünyada burda unutulmaması gereken bir olgudur. Birleşmiş Milletler Raporu’ndan toplanan veriye göre, dokuzuncu yılın ikinci yarısında dünyada yaşayan 15 yaş ve üstü her iki cinsten insanın yaklaşık %13’ü obezite teşhisi almış. Diğer taraftan, gelecek beş yıllık dönemde, dünyada yaşayan her iki cinsin yaklaşık %18’i bu bozukluğa sahip olacak ve bu oran ABD’de yüzde yirmi civarında olacak.
2. Obezitenin Nedenleri
Obezite, avuç içi ücretinin çoğu insan tarafından aşırı tüketilmesinden kaynaklanır. Özellikle modern çağda yemeklerin hazırlanması ve yenmesi çok daha kolay hale geldi. Ek olarak, alışveriş ve zaman eşitliğinin artmasıyla birlikte insanlar diyetleri hakkında daha az düşünerek hızlı tüketim alışkanlığı edinmişlerdir. Son zamanlarda, obezite ile artan hastalıkların önlenmesinin güçlü bir motivasyon haline getirildiği haklıdır.
Stres obezitenin diğer bir sınıflandırılmış nedeni olarak birçok insanda yaygın olarak görülür. Yaşam stresi, stres yaratan olayların arttığı günümüz için özellikle önemlidir. Yaşamın her alanındaki beklenmedik olumsuz gelişmelerin, özellikle de psikolojik stresin obeziteyi teşvik etmesi nedeniyle stresin negatif bir etkisi olduğu kabul edilmektedir.
Diyetin yanı sıra, fiziksel olmayan alışkanlıklar da obezitenin riskini arttırır.
- Az hareket etmek
- Günde 7-8 saatten az uyumak
- Uyku düzensizliği
- Alkol ve sigara kullanımının arttırılması
Tüm bu alışkanlıklar potansiyel obeziteye sebep olabilir. Bununla birlikte, genetik faktörlerde obezite riskinin arttırılmasında önemli rol oynamaktadır. Genetik yatkınlık obeziteye karşı direnci azaltır.
3. Obezitenin Fizyolojik Sonuçları
Kronik hastalıklar
Obezite, koordinasyon fonksiyonlarını bozan yaygın bir fonksiyon bozukluğudur. Vücut yağ değerlerinin artmasıyla birlikte, insanlar kardiyovasküler hastalıklardan, hipertansiyonlardan ve diyabetden daha yüksek oranda etkilenmektedir. Obezite, yüksek kan basıncı, artmış LDL ve diyabet gibi çoğu kronik hastalığın insidansını artırmaktadır. Ayrıca akciğer bozukluğu, enfeksiyöz bozuklukların artışı, siz ömür histeri ve karaciğer komplikasyonlarının da arttığı göz önüne alınmalıdır.
Sağlık koşulları
Obezite, bazı kronik sağlık durumlarını da tetikleyebilir. Çoğu arasında, dejeneratif ayak hastalıkları, eklem ve omurga hastalıkları, yüksek tansiyon, solunumsal bozukluklar ve mukoza hastalıkları sayılabilir. İnsanlar, obezitenin artmasına bağlı olarak birçok fiziksel problemden de etkilenebilir. Ayrıca, obezite, metabolik bozukluklara, erken ve kontrolsüz doğal ölümlere, fonksiyonel boşluklara, hareketsizliğe veya ciddi koşullara yol açabilen psikolojik streslere neden olabilir.
KAYNAKLAR
- McDowell, M.A., 2004. Geçmiş, şimdi ve gelecekte obezite. American Journal of Clinical Nutrition, 79(5), s.9.
- Yoshino, J. ve Sato, S., 2006. Vücut Yağ İndeksi, Obezite ve Beslenme İle İlgili Yaygın Sağlık Sorunları. Tokushukai Medical Journal, 28(1), s.37-46.
4. Obeziteye Karşı Alınabilecek Çözümler
Obezite ile mücadele etmenin önemli bir yolu, en kısa sürede optimum kilo seviyesine erişebilmek için atılacak girişimlerdir. Bunun için kullanılabilir çözümler şunlardır:
- Genel sağlıklı yaşam ile profilaksi: Normal beslenme, açlık arası toplam enerji tüketimi, fiziksel faaliyet ve düzenli egzersiz programları ile önlenmesine çalışılmalıdır.
- Kilo verme yöntemi: Standart kilo verme programları, beslenme ve egzersiz ile uyumlu olmasına dikkat edilerek seçilerek çok sayıda faydası olacaktır.
- Çevresel değişiklikler: Uygun beslenme ve egzersiz programlarına uygun, fiziksel aktivite kolaylaştırarak doğumdan önce ve sonrası dönemlerde obezite oranlarını azalmaya yönelik çevresel değişiklikleri implemente etmek gerekecektir.
Ayrıca, farklı hayata geçişleri desteklemek için geniş kapsamlı sanal koçluk programları veya bilgi destekli terapiler geliştirilmiştir. Bu programlar, kişilerin obezitenin etkileri karşısında direnç göstermesine ve obezite oranlarının azalmasını sağlamaya yardımcı olabilir. Son olarak, toplumlar arasındaki davranışsal ve psikolojik farklılıkların farkındalık aracılığıyla ve ortak hedefler aracılığıyla desteklenmesi önemlidir.
Son olarak, obezite genel olarak sağlık problemlerinin temel sebebidir. Obezite, çoğu zaman tıbbi tedavilerin uygulanmasına gerek duyulduğu ciddi sağlık sorunlarına ve hatta ölümlere neden olabilir. Bu nedenle, obezitenin nedenlerinin ve sonuçlarına dikkat etmek gerekir. Ciddi komplikasyonlara yol açmayı önlemek için, sağlık televizyonu, egzersiz yapma, diyet ve diyetisyenlerin danışmanlığı gibi, aile hekimine danışılarak obezite riskini azaltmak için gerekli önlemler alınmalıdır. Sağlıklı yaşam tarzının güçlendirilmesiyle, önceden belirlenmiş hastalıklar ve obezite önlenmelidir.