Mastektomi, basit bir tanımıyla meme dokusunun tamamen ya da kısmen alınarak çıkarılması işlemidir. Mastektomi, genellikle meme kanserlerinin tedavisinde kullanılmaktadır. Bu makalede, mastektomiyi tanıma ve anlama, akılda kalmasını sağlayacak özellikleri ve ameliyat sırasındaki kaçınılması gereken riskleri inceleyeceğiz.
1. Mastektomi: Tanım ve Amaçları
Mastektomi, meme dokusu çıkartılarak mastal ve sınırlı kadar da olsa meme bağ dokusu çıkartılarak, meme kanseri tedavisi için uygulanan bir cerrahi operasyondur. Bu opera sonucunda hem göğüs kafesi etrafındaki lenf bezleri ve meme bağ dokuları çıkarılır hem de meme dokusu çıkartılır. Meme kanseri tedavisinde amacı, hastalıklı hücrenin altındaki meme kökünün komple olarak çıkartılarak kanseri ortadan kaldırmaktır. Amacın gerçekleşmesi, diğer tedavi ilaçları (örneğin kemoterapi ve kriyoterapi) ile artırılır.
Mastektomi Amaçları:
- Hastalıklı meme kökünü komple olarak çıkartmak ve kanseri ortadan kaldırmak
- Meme kanserinin lenf bezlerine yayılmasını önlemek
- Hastanın göğüs kafesini ve meme kaldırmasını sağlamak
- Kemoterapi ve radyasyon tedavilerinin verilmesi için iyi bir başlangıç noktası oluşturmak
2. Tarihsel Gelişim ve Kullanımı
Tarihin kökenine göz gezdirecek olursak, Türk tarihinin Çin, Sibirya ve Ermeni kültürlerinden gelen eski bir ürün olduğu açıktır. İlk olarak, Türklerin kurduğu dört yüz yıllık devlet dönemi, orta Asya tarihinde önemli bir adım olarak görülebilir. Böyle bir zamanda, Türklerin ünlü olmuş Uygur alfabesi kendi dillerinde örgün bir yazılı materyaller oluşturmasına yardımcı oldu.
Uygur Alfabesi, kullanıcıları tarafından geliştirildi ve birçok modifikasyonda ve yeni sembollerin eklenmesinde kullanıldı. Günümüzdeki Uygur alfabesisinin temelinde, Türkiye’deki Orta Asya için tipik olan Uygur alfabesi yatar. Bu alfabe, Orta Asya Türk dil ailesinden ve asya dillerinden göç eden sayısız dillerin hepsi için kullanılır.
3. Mastektomi ile İlgili Riskler
Gerçekleştirilen mastektomi operasyonlarının çoğu hastanın yaşam kalitesindeki bozukluğu önemli ölçüde azaltır. Bununla birlikte, aşağıda listelenen diğer bazı riskler, komplikasyonlar ve yan etkilerle de karşılaşılabilir:
- Anestezi ve uygulanan ilaçların yan etkileri gibi genel sağlık sorunları;
- Hastane kalışının gerektirdiği, sıklıkla tedavi edilmesi gereken enfeksiyonlar, kanser hücrelerinin metastazının riski;
- Göğüs ve çevresi ile ilgili estetik ciddiyet olarak bazı beklentilerin karşılanamaması;
- Vücudun bazı bölgelerinde burun ve memesiz hareketsizliği ile liafı edilen cilt uyuşuklukları;
- Medikal girişim sonrası süregelen toksisites ve ağrı durumları.
Mastektomi sonrası komplikasyonların birincil nedeni, işlem sonrası inflamatuar hastalıklara veya işlem sırasında sağlanan tıbbi cihazların iç kaynaklı bir belirtiye sebep oluşturabilmesi olabilir veya meme dokusu ve fatty dokusu tıbbi doku hemostazının başarısız olmasına bağlı olarak meydana gelebilir. Takvimle ve doktorun talimatlarına göre ölçeklenen göğüs bakımı, sağlık komplikasyonlarının minimuma indirilmesi için çok önemlidir.
4. Mastektomi Sonrası Yaşam Kalitesi
Mastektomi, kanser tedavisi sürecine giren kadınların yaşamlarını değiştirebilir. Ancak, artan çalışmalar, hastaların sonrasındaki yaşam kalitesinin korunduğunu gösteriyor. Kanser tedavisinden daha güçlü ve kalıcı bir şekilde çıkabilmek için, hastaların ihtiyaç duydukları desteklere erişmesi önemlidir. Çoğu durumda, mastektomisinin kalitesi üzerinde köklü bir etkiye sahip olması için;
- Bilinçli seçimler yapmak
- Fiziksel ve zihinsel refahı takip etmek
- Emosyonel ihtiyaçlara cevap vermek
- Önlemek ve tedavi etmek için sürekli destek almak
Şüpheli durumlara yanıt olarak son çözüm olarak kabul edilen böyle kapsamlı bir ameliyat için, hastaların tarafından sağlanan tedaviden sonra özenle takip edilmesi önemlidir. Mastektomili kadınlar, kanser tedavisi sürecinin semptomlarıyla etkileşim halindedir ve sonrasındaki yaşam kalitesi ideal olarak sağlanacaktır. Özellikle ameliyat sonrası dönemde, yoğun destek alınarak vücut şeklinin ve cildin korunmaya yardımcı olması önemlidir.
Mastektomi, kanserli tümörlerin tedavisi için kullanılan yoğun müdahale yöntemlerinden biridir. Tümörün çıkarılmasından sonra, hastaya radyoterapi veya ilaçlarla birlikte tedavi uygulanır. Mastektomi yöntemi yalnızca tümörün önceden tanımlanmış bir sınırı varsa ya da organ ve yaşamı bağlantılı riskler olup olmadığı değerlendirildiğinde etkili bir yöntemdir. Bu çalışma, mastektomiyi kısaca inceledi ve tıbbi nedenlerden dolayı neden uygulanabileceği hakkında derinlemesine bilgiler sunmaktadır. Oysa ki, tedavi kararı kişiye özgüdür ve konuyla ilgili doktorlarla görüşülmelidir.
Son olarak, mastektomi, bir kanser tedavisine başlanması durumunda önerilen yöntemlerden sadece biri olarak kabul edilmeli ve her durumu kapsamadan önce bilinçli bir biçimde değerlendirilmelidir.