Rehabilitasyon, insanların kazalarından veya sağlık durumlarından kaynaklanan fiziksel yetersizlikleri yok etmek veya azaltmak için takip edilen bir süreçtir. Bu çalışma, rehabilitasyonun temel prensiplerini, rehabilitasyonun insanların sağlıklarını tekrar kazanmalarında nasıl yardımcı olabileceğini ve sağlık koşulları için rehabilitasyonun önemi anlamaya yardımcı olacaktır.
Rehabilitasyonun Esasları ve Tanımı
Konuştuğumuz rehabilitasyonun temel esaslarını kısaca vurgulamaya çalışalım. Bu esaslar, rehabilitasyonu sunan bireye; basit görevleri çözme, kendi bakımına kısmen veya tamamen yardımcı olma, çevreye uyum ve başkalarıyla ilişkiler kurma ilkeleridir. Rehabilitasyon saglık kurumlarının sunduğu etkin bir hekimlik hizmetidir ve onun amacı hastaların yaralanmalarından kaynaklanan sakatlıklarının azaltılmasına katkıda bulunmaktır. Aslında rehabilitasyon; fiziksel, psikolojik ve sosyal ihtiyaçların gelişimine katılmak için kullanılan eğitsel ve kurumsal desteklerin alanıdır.
Rehabilitasyonda bazı tanımlar vardır. Ferdinand C. Sauer; rehabilitasyonun, “sakatların aktivite kapasitelerinin iyileştirilmesi ve fonksiyonlarının korunması, sağlamaya ve onları sosyal çevreye adapte etmeye yardımcı olma sürecini” tanımlar. Margaret Gwyer de rehabilitasyonun amacını, “hastaların istek ve yeteneklerine kısmen veya tamamen var olduğu değerleri, tutumları ve yaşam tarzlarının gelişimini teşvik etmek” olarak açıklar. Sonuç olarak, rehabilitasyonun asıl amacı sakatların yaşam tarzını, güçlü taraflarının ortaya çıkmasına ve yaşam becerilerinin iyileştirilmesine yardımcı olmaktır.
Rehabilitasyon Pratiği ve Uygulamaları
kapsamında, özürlü bireylerin hareket alanındaki gelişimlerini desteklemek için etkin tedaviler uygulanmaktadır. Öncelikli hedef özürlü bireyin yaşam kalitesini artsırmaktadır:
- İşlevsel güçlendirme: Özürlü bireyin becerileri arasındaki seviyenin korunması amacıyla mevcut işlevselliği muhafaza etmeyi ve teşvik etmeyi amaçlayan tedavi stratejisidir. Bu strateji, düzenli egzersiz programlarının uygulanmasını ve kuvvet ve kardiyovasküler işlevlerin düzenlenmesini içerir.
- Bedensel rehabilitasyon: Özürlü bireylere, vücut hareketlerini yeniden kazanmalarını destekleyen tedavi programlarının uygulanmasını hedefler. Özürlü bireylerde denge, koordinasyon, elastikiyet, esneklik ve güç derecesini artırmak mümkün olabilir. Fizyoterapi, masaj, akupunktur, fizik tedavi, ödem tedavisi gibi farklı yaklaşımlar göz önünde bulundurulabilir.
Kognitif rehabilitasyon: Bu tür rehabilitasyon özürlü bireyin problem çözme becerilerini, planlama, dikkat, bellek ve karar verme gibi kognitif işlevlerini teşvik etmek amacıyla tasarlanmıştır. Bu yaklaşım özürlü bireyin, yaşamı hakkındaki düşünce ve motivasyonunun geliştirilmesini hedefler. Kognitif rehabilitasyon, deneysel işlevsel rehabilitasyon, danışmanlığa dayalı tekniğin kullanımı, masalarla ilişkili konular gibi çeşitli araç ve yaklaşımları içerir.
Rehabilitasyon Süreci Nasıl Başarıyla Uygulanır?
Rehabilitasyon süreci, sağlık, refahı ve hareket kabiliyetini kapsamlı olarak artırabilmek için, bireyin yaşadığı derecelendirmesine ya da yaşadığı farklı kayıplara göre geliştirilen kişiye özel bir yöntemdir. Bu süreç, hedefleri sağlamak ve sağlığın korunmasına yardımcı olmak için, fizyoterapi, çalışma terapisi ve diğer kuralları içeren çok disiplinli yaklaşımlardan oluşur.
Uygulamayı Başarıyla Gerçekleştirmek İçin Bazı Önlemler:
- Doğru kalıcı hedefleri belirlemek: Tedavi ve rehabilitasyon sürecinde hedefleri tarif etmek, biyolojik, fiziksel ve zihinsel özelliklerden etkilenen insan yararına olacak şekilde tüm disiplinleri bir araya getirir.
- Bir rehabilitasyon programının uygulanması: İyi planlanmış bir rehabilitasyon programı, bireyin kendi gücünden de faydalanmasını sağlayacağından, fizyoterapi programları ve diğer tedavi disiplinleri önemli rol oynamaya devam edecektir.
- Günlük hayatı veya yaşam tarzını değiştirme: Rehabilitasyon sürecinin tüm aşamalarının bireye özgü olarak uygulanması gerekiyor. Böylece biri, yaşamında alışkanlıklarını gözden geçirerek sağlıklı yaşam ve koruyucu yapılanmalara uygun rahatlıkları sağlayarak başkalarının yardımıyla yaşam kurabilir.
Rehabilitasyonun Sonuçları ve Etkileri
Rehabilitasyonun en önemli etkisi direnç gösterilen hastalığın kontrol altına alınmasıdır. Rehabilitasyonla hasta fonksiyonu elde edebilir, bağımsızlığını kazanabilir ve kalıcı iyileşme sağlayabilir.
Rehabilitasyonun başarılı sonuçları olumlu etkileri olabilir:
- Fiziksel etkiler: İyileştirme ve yaşam kalitesini arttırmak için rehabilitasyon doğru terapiyi takiben esnekliğe, kas gücü araştırması, güvenilir hareketler sağlamak, düşmelerin önlenmesi ve zorlukların azaltılması gibi daha fazla etkinliğe neden olabilir.
- Zihinsel etkiler: Rehabilitasyon, hastaların yaşam kalitesini geliştirmek için güçlü motivasyon teknikleri kazanmasına da yardımcı olabilir. Ayrıca, hastanın motivasyonunu ve olumlu düşünceleri arttırmak için kendisiyle ilgili uygulanan çalışmalar ve öz-destek gibi konulara da önem verebilir.
Öte yandan, rehabilitasyona bağlı istenmeyen etkilerin olumsuz sonuçları da olabilir. Konformist davranışlar büyük ölçüde terapiler tarafından desteklenebilir, ancak sonuç olarak beslenmeye ve uyuma bozuklukları da görülebilir. Buna ek olarak, rehabilitasyondan kaynaklanan yan etkiler, ilaç reaksiyonları, yorgunluk ve kimyasal denge bozuklukları şeklinde ortaya çıkabilir. Sonuç olarak, rehabilitasyon, beyinden ruhsal hastalığa, vücut için hasara kadar, çeşitli fiziksel hastalıklar için kapsamlı tedavi rejiminin önemini vurgulamaktadır. Bu, insanların çeşitli fiziksel, ruhsal ve davranışsal yapılarının iyileşmesine yardımcı olmak için her zaman destek veya tedavinge ihtiyaç duyacaktır. Koğuştaki tedaviler, diyetler, egzersizler veya psikososyal tedaviler, rehabilitasyonun önemini vurgulamaktadır ve tüm bu tedaviler arasında, çeşitli sonuçların vücut ve ruhsal sağlığı için uzun vadeli etkileri açısından daha etkin olduğu eşsiz bir uygulamadır.